Bewegen met spullen van de vlooienmarkt

Puttertjes | doorborduren in korte columns

Over kunst en erfgoed met tips

Jean Tinguely | Machinespektakel Stedelijk Museum Amsterdam — Tinguely

Jean Tinguely en Niki de Saint Phalle | Le cyclop — De Saint Phalle

Jordan Wolfson | Manic Love — Manic Love

Jean Tinguely (Zwitserland 1925 – 1991) luisterde als kind in het bos naar het geluid van kabbelende beekjes en stromend water. Hij bouwde zijn eerste waterorgels met takjes en houtjes en verwerkte de materialen zo dat het geheel verschillende klanken produceerde. De bouwsels gingen vervolgens verloren tijdens een windvlaag of een fikse regenbui. Later, als kunstenaar, lukte het hem vaak niet een schilderij helemaal af te maken en ging hij experimenteren met ijzerdraad en spullen van de vlooienmarkt. Hij maakte honderden machines van oude elektromotoren en roestige materialen. Ook werkte hij samen met zijn toenmalige vrouw Niki de Saint Phalle en andere kunstenaars, en zo ontstond een heel breiwerk van bewegende, piepende, knarsende en ratelende beelden. Als je het één keer hebt gehoord zit het voor altijd in je hoofd. Omdat de machines van oude materialen zijn gemaakt gaan ze op den duur kapot en wordt het weer schroot. Ook blies Tinguley machines op, zoals de tekening ‘De verwachte harakiri’ aangeeft.

Er is een Tinguely-museum in Basel, Zwitserland, maar om de beelden te bekijken kun je nu terecht in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Het museum heeft een bijzondere band met Tinguely en zijn tijdgenoten. Begin jaren zestig van de vorige eeuw kregen zij van museumdirecteur Sandberg de sleutel van het museum en bouwden zij zelf een tentoonstelling. Het werd een feestelijke bende met tekenmachines en confetti-apparaten, en dat is allemaal vastgelegd op foto’s en in dagboeken die je kunt bekijken tijdens de tentoonstelling, net als de beeldmachines. Ook maakte Tinguely beeldbrieven, een voorbeeld met de letter C (brief aan Carlo) is op de tentoonstelling te zien. Hij schreef op een heel bijzondere en persoonlijke manier brieven aan vrienden. Om geld te verdienen zijn boekentassen en behang bedrukt met zijn tekeningen. Tinguely is alweer vijfentwintig jaar dood, maar zijn naam vergeet je niet, die klinkt, net als zijn rammelende sculpturen, speels en vrolijk. Zijn kunst is springlevend, ook al gaat het op den duur stuk, want ook dat hoort erbij, zegt hij.

Tentoonstelling

Beweeg, luister en kijk | Jean Tinguely Machinespektakel nog tot 5 maart 2017 in het Stedelijk Museum Amsterdam. Lees meer…

Manic Love

Meer beweging in het Stedelijk met Colored Sculpture van de Amerikaanse kunstenaar Jordan Wolfson | Deel 1: Manic/Love tot 29 januari 2017, deel 2: truth/love van 18 februari t/m 23 april 2017. Lees meer…

Museumwinkel

Bezoek de meest uitgebreide museumwinkel van Nederland. Kijk hier…

Frietje bij Gruter

Slenter over de Willemsparkweg naar Café Gruter (nr. 73-75) voor een puntzak friet of iets anders. Lees meer…

Vondelpark

Bekijk het filmpje uit 1965 met beelden uit het Vondelpark en de fontein van Jean Tinguely. Kijk hier…

Kunstuur geeft uitleg

Kunstuur geeft uitleg over de kinetische kunst van Jean Tinguely en anderen en onthult wat er met de fontein in het Vondelpark is gebeurd. Kijk hier…

Stockholm

Bent u toevallig in Stockholm? Breng dan een bezoekje aan het Moderna Museet, het meest bezochte museum van Zweden. The Outdoor Collection bevat meerdere sculpturen van Jean Tinguely en Niki de Saint Phalle. De beeldentuin is gratis te bezoeken. Kijk hier voor de plattegrond.